NEE zeggen is goed, maar de fine-tuning ervan is best lastig. Je kunt anderen er enorm mee afschrikken.
Ik besloot het te onderzoeken, want ik wil mijn kinderen ook graag leren op een goede manier NEE te zeggen, zonder dat anderen het gevoel hebben daarmee aan de kant te worden gezet. Aangezien kinderen leren door imitatie, wil ik graag het goede voorbeeld geven.
Wanneer is NEE zeggen assertief en wanneer wordt het agressief? De lijn is dun.
Als ouder is het belangrijk om goed voor te doen op wat voor manier je je grenzen aangeeft. Hoe doen we dit zelf? We roepen erg vaak NEE tegen onze kinderen. Dat kan ook best anders. NEE zeggen zonder het nee-woord. NEE zeggen zonder de ander pijn te doen. NEE zeggen op een positieve manier.
Hier komen 10 alternatieven:
1. Ruilen?
We zijn al gauw geneigd om NEE te roepen als een kind iets moet wegleggen of niet mag aanraken, maar probeer eens iets te ruilen. Je kunt nog steeds het item uit zijn of haar handen nemen, maar je voorkomt een machtsstrijd.
2. Dat is gevaarlijk!
De nadruk op NEE leggen, maakt sommige zaken voor kinderen juist op een mysterieuze manier aantrekkelijk. Uitleggen dat het gevaarlijk is en waarom werkt dan veel beter dan NEE zeggen.
3. Kijk hier eens!
Soms is de meest efficiente manier om een kind af te houden van iets dat verboden is de aandacht op iets anders vestigen. Probeer een goed alternatief te vinden dat de aandacht zal vasthouden.
4. Waarom gaan we niet…
Als je iets verbiedt zonder uitleg of alternatieve suggesties, dan heb je sneller kans dat een kind in discussie zal gaan. Als je redelijke alternatieven voorstelt, kun je sneller rekenen op medewerking.
5. Ja, later
Soms wil een kind alleen maar weten dat hij of zij iets mag doen of hebben. In plaats van NEE zeggen, omdat het niet uitkomt kun je ‘Ja, later’ antwoorden. Dat klinkt veel toegevelijker dan een keihard NEE, maar is toch net zo duidelijk.
6. Dat doet iemand pijn en dan wordt ie verdrietig
Als een kind slaat, bijt of schopt en je zegt zoals altijd op dezelfde manier NEE, dan heb je kans dat het gewoon echt niet gehoord wordt. Als je uitlegt wat de consequenties van het gedrag zijn, zoals een ander pijn doen of de ander verdrietig maken, geeft dat meteen meer begrip
7. Ik weet dat je van snoep houdt, maar je wordt misselijk als je te veel eet
Als je uitlegt waarom te veel snoep niet goed voor je is, heeft dat meestal meer effect dan gewoon vertellen dat het niet mag.
8. Gebruik je woorden!
Een driftbui kan een effectieve manier zijn van een kind om zijn zin te krijgen. Maar ze gaan meestal gepaard met onverstaanbare jammerklachten. Vertel je kind dat je met gewoon praten meer kunt bereiken dan je denkt. Zo kun je een driftbui in de kiem smoren en tegelijkertijd je kind iets leren. Ook voor jezelf als moeder heeft het veel meer zin dan dreigen en straffen.
9. Sorry, ik kan niet verstaan wat je zegt als je zo praat. Gebruik je grote meiden stem/ grote jongens stem.
Als kinderen zich niet lekker voelen, door honger, moeheid of door welke andere reden dan ook, dan kunnen ze nog wel een gaan dreinen. Dit is niet echt plezierig om naar te luisteren. Laat je kind weten dat met een gewone stem je woorden duidelijker en krachtiger overkomen.
10. Ik kom je pakken!
Soms is het enige wat er nodig is een kleine afleiding. Een lekkere schaterlach doet wonderen en verplaatst de aandacht naar leukere dingen. Afhankelijk van de leeftijd kun je het kietelmonster even op bezoek laten komen, een potje stoeien, een mop vertellen, een leuk verhaaltje vertellen, een spelletje doen of iets moois aanwijzen dat je opeens ziet.
Alles wat je kunt doen om overmatig NEE verbruik te vermijden is meegenomen. Met het gebruik van meer positieve reacties kun je net zo sterk grenzen aangeven als met NEE, zo niet beter zelfs. En als je dan toch een keer NEE gebruikt, zal het eerder gehoord worden. Maar het allerbelangrijkste is dat je het oefent en er mee bezig blijft. Ik kan me het voorstellen dat als het lukt de vervelende gewoonte van overmatig NEE zeggen af te leren dit ook op andere gebieden dan alleen de opvoeding effect zal hebben.